Chúng tôi tìm về xã Phúc Trạch đúng thời điểm chính vụ thu hoạch bưởi. Đi dọc các tuyến đường liên thôn của xã này dễ dàng nhìn thấy những vườn bưởi Phúc Trạch sai quả, chín vàng ươm, treo lơ lững trên cây trông vô cùng bắt mắt.
Hộ dân trồng bưởi tại làng Phúc Trạch
Tông tin về sự sinh trưởng và phát triển của bưởi Phúc Trạch
Bưởi Phúc Trạch thường có tán cây rộng khoảng 4,5 m, cao 5 m, cho chừng 50 quả. Có cây tới hơn 100 quả. Tuổi thọ trung bình của cây là 12 năm, sau đó người dân trồng phải thay cây mới. Theo ông Nguyễn Ký, xóm 5, xã Phúc Trạch thì thời tiết năm nay không thuận lợi, bưởi ra hoa rất muộn, lại gặp nắng hạn kéo dài. Nhưng nhờ biết cách chăm sóc nên tỉ lệ đậu quả rất cao, nhiều cây cho ra hơn 100 quả.
Cây bưởi Phúc Trạch có tuổi thọ khá cao, vài năm đầu cây cho sản lượng tương đối thấp, nhưng từ năm thứ 6 trở đi lượng quả thu được khá ổn định. Quả sai nhất là khi cây ở độ tuổi 11-15. Cây bưởi già trên 20 năm vẫn cho năng suất quả cao, thậm chí có cây trên 60 năm tuổi vẫn cho 50-150 quả. Cây bưởi càng già quả càng ngon, ngọt đậm. Nếu tính thời gian sống và khả năng cho quả lâu năm thì trồng bưởi hơn hẳn các loại cây ăn quả có múi khác như chanh, cam, quýt…
Bưởi phúc trạch thơm ngon, vừa nước
Đặc điểm bưởi Phúc Trạch
Một vài đặc điểm tiêu biểu của bưởi Phúc Trạch
Bưởi Phúc Trạch có hình cầu tròn, bề ngang và chiều cao gần bằng nhau, cuống quả không lồi, đế quả hơi lõm, vỏ không trơn không ráp, màu sắc vỏ quả xanh vàng. Trọng lượng mỗi quả thường từ 1-1,5kg/quả, số múi từ 14-16 múi/quả. Bưởi có mùi thơm nhẹ tự nhiên hơi đặc trưng, múi bưởi dễ tách, tép bưởi có màu hồng nhạt hoặc màu trắng trong, khô nhưng lại mọng nước, có vị ngọt hơi thanh chua. Ăn vào cảm thấy khoan khoái vô cùng. Trên cùng một cây nhưng quả ở gần ngọn thì ngon hơn quả gần gốc, cây có tuổi cao, cây chiết từ cành thì quả ngon. Mùa bưởi Phúc Trạch thường vào khoảng tháng 7,8 và 9 âm lịch. Hiện nay, sản lượng bưởi đưa ra thị trường không đủ để cung cấp cho nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Người ta cũng đã nghĩ tới cách để đem giống bưởi này đi trồng ở nhiều nơi và cũng đã chăm sóc rất công phu nhưng điều đặc biệt là sản phẩm cho ra không bao giờ ngon được như bưởi trồng trên chính “đất bưởi” Phúc Trạch.
Một góc vườn bưởi sai trĩu quả
Cách bảo quản
Không chỉ có giá trị dinh dưỡng ở độ ngon ngọt, bưởi này còn là thứ quả dễ bảo quản. Bưởi tươi ngon rất lâu mà không cần bất kỳ loại hóa chất bảo quản nào. Để bảo quản bưởi, một số gia đình vùi bưởi vào cát ẩm hoặc bôi vôi vào cuống rồi để ở nơi thoáng mát là có thể giữ bưởi được 3 đến 5 tháng. Vỏ quả có thể hơi khô héo và chuyển màu nhưng chất lượng múi bên trong vẫn được giữ nguyên. Hơn nữa, quả có lớp vỏ dày, cứng nên vận chuyển đi xa rất ít bị giập nát.Vì sao bưởi Phục Trạch thơm ngon đến vậy?
Theo kết quả điều tra của Viện Nghiên cứu rau quả và Sở Khoa học công nghệ và môi trường Hà Tĩnh. Chính loại đất sét mịn, sâu pha lẫn đất phù sa được bồi đắp bởi sông Ngàn Sâu hàng năm, cộng với vùng tiểu khí hậu mát mẻ, không hề bị ảnh hưởng bởi gió Lào (do được bao bọc bởi hai dãy núi Khai Trương – còn có tên khác là núi Giăng Màn và Thiên Nhẫn ở phía đông và phía tây). Là điều kiện lý tưởng để 4 xã trên trồng giống bưởi ngon không đâu có được.