Vai trò của axit folic đối với cơ thể
Axit folic còn được biết đến là vitamin B9, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và tăng trưởng của các tế bào trong cơ thể con người. Axit folic đóng vai trò quan trọng trong các quá trình sau đây:- Sản xuất tế bào mới: Axit folic là yếu tố cần thiết cho quá trình tổng hợp DNA và RNA, hai loại axit nucleic cần thiết cho sự phát triển và tái tạo tế bào. Axit folic giúp cơ thể sản xuất các tế bào mới, bao gồm cả tế bào máu, tế bào thần kinh và tế bào da.
- Hình thành hồng cầu: Axit folic hỗ trợ quá trình sản xuất hemoglobin, một protein chứa sắt trong hồng cầu giúp vận chuyển oxy đến các cơ quan và mô trong cơ thể. Thiếu axit folic có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu, đặc biệt là thiếu máu hồng cầu lớn.
- Phát triển hệ thần kinh của thai nhi: Trong thai kỳ, axit folic đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ thần kinh của thai nhi, bao gồm não bộ và tủy sống. Thiếu axit folic trong thai kỳ có thể tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi, bao gồm nứt đốt sống và thiếu vòm sọ.
- Ngăn ngừa ung thư: Axit folic có thể giúp ngăn ngừa một số loại ung thư, bao gồm ung thư đại trực tràng, ung thư cổ tử cung và ung thư vú.
Nguyên nhân dẫn đến thiếu axit folic
- Chế độ ăn uống không cung cấp đủ axit folic: Axit folic chủ yếu có trong rau xanh đậm màu, trái cây họ cam quýt, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, và thực phẩm giàu axit folic khác. Nếu chế độ ăn uống thiếu các loại thực phẩm này, có thể dẫn đến thiếu hụt axit folic.
- Nhu cầu tăng cao: Một số nhóm nhất định có nhu cầu axit folic cao hơn bình thường, như phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ em trong giai đoạn phát triển, bệnh nhân mắc bệnh Crohn hoặc bệnh nhân Celiac.
- Suy giảm khả năng hấp thu axit folic: Một số bệnh lý hoặc tình trạng có thể làm giảm khả năng hấp thu axit folic của cơ thể, bao gồm các rối loạn tiêu hóa, bệnh gan, bệnh thận, hoặc sử dụng thuốc chống động kinh, hoặc hóa trị.
- Tình trạng thiếu máu và sắt: Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có thể trải qua tình trạng thiếu máu và sắt nhiều hơn so với nam giới, do dự trữ sắt giảm đi trong chu kỳ kinh nguyệt. Các yếu tố như ra huyết kéo dài, ra huyết nhiều trong chu kỳ kinh nguyệt, hoặc thói quen ăn kiêng cũng có thể góp phần vào tình trạng thiếu máu và axit folic. Thiếu máu loại này có thể gây ra cảm giác mệt mỏi, giảm hoạt động thể lực và suy giảm trí nhớ.
Axit folic có trong thực phẩm nào?
Liệu axit folic có trong thực phẩm nào? Axit folic là một thành phần dinh dưỡng quan trọng, có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm. Dưới đây là một số thực phẩm giàu axit folic mà bạn có thể tham khảo:Rau lá xanh
Rau lá xanh, đặc biệt là những loại có màu sắc đậm, là một kho tàng axit folic quan trọng cho sức khỏe con người. Ví dụ, chỉ cần một chén rau chân vịt đã được nấu chín cung cấp lượng axit folic lớn đủ để đáp ứng 45% nhu cầu hàng ngày của một người trưởng thành. Tuy nhiên, không chỉ rau chân vịt mà còn có nhiều loại rau lá khác với màu sắc đậm cũng giàu axit folic, bao gồm cải xoăn, cải bó xôi, bông cải xanh và nhiều loại khác. Việc bổ sung axit folic thông qua rau lá xanh không chỉ giúp duy trì sức khỏe tim mạch và hệ tiêu hóa mà còn có thể hỗ trợ sự phát triển của hệ thần kinh thai nhi trong thai kỳ và giảm nguy cơ một số bệnh lý nghiêm trọng như bệnh tim mạch và các bệnh liên quan đến não. Do đó, việc bổ sung rau lá xanh vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày là một phần quan trọng của một lối sống lành mạnh và cân đối.
Nấm
Nấm là một nguồn thực phẩm chứa axit folic, tuy nhiên, lượng axit folic trong nấm không nhiều như trong rau xanh lá đậm. Ví dụ, nửa chén nấm nấu chín cung cấp khoảng 30 mcg axit folic, tương đương với khoảng 7,5% nhu cầu axit folic hàng ngày của người trưởng thành. Ngoài ra, nấm cũng là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất khác như vitamin D, kali, selen, đồng. Ngoài ra, nấm cũng cung cấp một lượng chất xơ đáng kể, giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa và duy trì cân nặng.Đậu lăng và các loại đậu
Đậu lăng được biết đến như một trong những nguồn axit folic dồi dào nhất trong các loại đậu. Một nửa chén đậu lăng nấu chín có thể cung cấp lên đến gần 25% nhu cầu axit folic hàng ngày của người trưởng thành. Ngoài ra, đậu lăng cũng là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất khác như sắt, kali và magie. Đây là những yếu tố quan trọng giúp cải thiện sức khỏe và duy trì cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể.
>> Xem thêm: Công dụng của các loại nấm đối với sức khỏe
Măng tây
Măng tây là một trong những thực phẩm giàu axit folic mà nhiều phụ nữ mang thai lựa chọn để bổ sung dinh dưỡng. Chỉ cần 100g măng tây nấu chín đã cung cấp đến 25% nhu cầu axit folic hằng ngày trong thời kỳ mang thai. Hơn nữa, măng tây cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa, chống viêm và có tính kháng khuẩn, làm tăng thêm giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe từ loại rau này. >>> Xem thêm: NHỮNG MÓN NGON HẤP DẪN TỪ MĂNG TÂY VÀ CÔNG DỤNG CỦA MĂNG TÂYSúp lơ xanh
Súp lơ xanh thuộc loại rau họ cải, và rau họ cải nói chung là một nguồn axit folic phong phú. Ngoài súp lơ xanh, các loại rau họ cải khác như bông cải xanh, cải xoăn, cải bó xôi cũng chứa axit folic đáng kể. Súp lơ xanh cũng là một nguồn cung cấp vitamin C và chất xơ, đồng thời cung cấp nhiều lợi ích dinh dưỡng cho sức khỏe tổng thể.Các loại hạt
Các loại hạt như hạt hướng dương, hạt lanh, quả óc chó, hạnh nhân, hạt bí không chỉ là nguồn cung cấp axit folic khá tốt trong chế độ dinh dưỡng mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau. Sử dụng các loại hạt cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ sức khỏe não bộ và cải thiện chức năng tiêu hóa. Đây là những lý do tại sao việc tích hợp các loại hạt vào khẩu phần ăn hàng ngày được đánh giá cao trong việc duy trì một lối sống lành mạnh và cân đối.Ngũ cốc
Ngũ cốc không thường được coi là lựa chọn hàng đầu để bổ sung axit folic. Tuy nhiên, nó vẫn cung cấp một lượng axit folic đáng kể so với nhu cầu hàng ngày của cơ thể. Tóm lại, có nhiều loại thực phẩm có thể cung cấp axit folic hàng ngày, và việc ăn đa dạng các loại thực phẩm giàu axit folic là quan trọng. Điều này bao gồm rau xanh lá đậm, nấm, trái cây thuộc họ cam quýt, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt và nhiều thực phẩm khác.
>> Xem thêm: 3 tác dụng của ngũ cốc nguyên hạt – Cảnh báo nếu lạm dụng quá mức
Lưu ý gì khi sử dụng axit folic
Khi sử dụng axit folic, có một số điều cần lưu ý cẩn thận:- Tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ về cách bổ sung axit folic. Điều này bao gồm cả liều lượng và thời gian sử dụng. Hạn chế sử dụng thuốc với liều cao hoặc thời gian dài hơn so với hướng dẫn, trừ khi được bác sĩ khuyến nghị. Uống axit folic nên kèm theo một lượng nước đủ để giúp hấp thụ tốt hơn.
- Nếu sử dụng thuốc chứa cả axit folic và sắt, tránh uống với trà. Thay vào đó, nên uống với nước lã đã đun sôi và nguội, vì trà có thể làm giảm sự hấp thụ sắt, làm giảm hiệu quả của việc bổ sung sắt.
- Tránh kết hợp uống thuốc chứa axit folic và sắt cùng với thuốc kháng axit trong điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng. Trong trường hợp này, sắt không thể hấp thụ được và việc kết hợp có thể làm giảm hiệu quả của cả hai loại thuốc.
- Hãy tránh uống axit folic cùng với kháng sinh nhóm tetracyclin, vì chúng có thể làm giảm sự hấp thụ axit folic.
- Lưu ý rằng nếu phân đi ngoài sau khi uống thuốc chứa axit folic và sắt có màu đen, đó chỉ là một dấu hiệu bình thường do màu sắc trong thuốc, không cần phải lo lắng. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ triệu chứng nào khác không bình thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.