1. Củ dền là củ gì?
Củ dền, còn được gọi là củ dền đỏ, là một loại củ có màu sắc đặc trưng với màu đỏ thẫm hoặc màu tím than. Nó là một trong những nguyên liệu chế biến thực phẩm phổ biến và được ưa chuộng trong ẩm thực trên toàn thế giới. Củ dền được sử dụng để chế biến thành nhiều món ăn và thức uống như nước ép, canh củ dền hay nhuộm màu sắc cho một số món ăn và bánh mứt. Trước khi tìm hiểu lợi ích của củ dền, chúng ta cùng tìm hiểu các thành phần dinh dưỡng có trong củ dền nhé. Theo nghiên cứu, trong 100g củ dền, chúng ta có thể tìm thấy 43 calo, 78mg natri (chiếm 3% nhu cầu hằng ngày), 2.8g chất xơ (10% DV), 6,8g đường, 1.6g protein (3% DV), 325mg kali (7% DV), 16mg canxi (1% DV), 0,8mg sắt (4% DV), 0,07mg đồng (8% DV), 0,067mg vitamin B6 (4% DV), 109.00mcg vitamin B9 (27% DV) và 4,9mg vitamin C (5% DV).
2. Lợi ích của củ dền đối với sức khỏe
2.1 Giảm huyết áp
Bệnh cao huyết áp, biểu hiện thông qua áp lực máu cao không bình thường, có thể gây tổn thương cho hệ thống mạch máu và tim, đồng thời là một trong những nguy cơ hàng đầu của bệnh tim, đột quỵ và tử vong đột ngột trên khắp thế giới. Việc bổ sung chế độ ăn trái cây và rau giàu nitrate vô cơ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách giúp hạ áp huyết và tăng sản xuất oxit nitric. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc tiêu thụ củ dền nguyên quả (có thể là củ dền luộc hoặc tươi) hoặc uống nước ép củ dền có thể giảm áp huyết từ 3-10mm/Hg trong vài giờ. Hiệu ứng này có thể do việc tăng lượng oxit nitric, một phân tử giúp máu lưu thông dễ dàng hơn và làm giãn ra mạch máu.2.2 Tác dụng chống viêm
Củ dền có tác dụng chống viêm nhờ vào việc có sắc tố betalain, một chất dinh dưỡng thực vật có đặc tính chống viêm. Trong điều kiện bình thường, phản ứng viêm được coi là một cơ chế bảo vệ, giúp bảo vệ cơ thể khỏi chấn thương, nhiễm trùng và các yếu tố gây hại. Tuy nhiên, nếu phản ứng viêm trở nên kéo dài và không được giải quyết, có thể dẫn đến viêm mãn tính, một tình trạng liên quan đến sự phát triển của nhiều vấn đề sức khỏe như béo phì, bệnh gan, ung thư và bệnh tim. Việc tiêu thụ củ dền có thể mang lại hiệu quả chống viêm, điều này đã được nhiều nghiên cứu chứng minh. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về tác dụng này của củ dền, cần thêm nhiều nghiên cứu chi tiết và sâu sắc hơn.2.3 Tác dụng bổ máu
Theo thông tin dinh dưỡng, 100g củ dền chứa 0,8mg sắt, giúp kích thích quá trình sản sinh tế bào máu và cung cấp oxy cho cơ thể. Đồng thời, củ dền cũng cung cấp một lượng đồng hỗ trợ quá trình sản xuất sắt trong cơ thể. Do đó, việc sử dụng củ dền trong nấu canh không chỉ là một phương pháp bổ máu hiệu quả mà còn có thể giúp điều trị tình trạng thiếu máu.2.4 Ngăn ngừa ung thư
Ngoài những lợi ích đã nêu trước đó, củ dền còn đóng góp vào sức khỏe thông qua một tác dụng quan trọng khác, đó là khả năng ngăn ngừa ung thư – một bệnh lý nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong do sự tăng trưởng không kiểm soát của các tế bào ung thư. Củ dền sở hữu đặc tính chống ung thư nhờ vào các hợp chất chống oxy hóa như vitamin E, C, sắt, magiê, phốt pho và lysine. Những chất chống oxy hóa này đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại gốc tự do có hại và ngăn chặn sự hình thành của các tế bào ác tính gây ra ung thư. Một nghiên cứu thực hiện trên tế bào người trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng chiết xuất từ củ dền, với hàm lượng chất betalain cao, có khả năng làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư ở cả tuyến tiền liệt và vú. Điều này chứng minh thêm về tiềm năng ngăn chặn của củ dền đối với một số loại ung thư.
2.5 Cải thiện chức năng não bộ
Oxit nitric có tác dụng làm giãn các mạch máu, từ đó tăng cường lưu lượng máu đến não, hỗ trợ não trong việc thực hiện chức năng một cách hiệu quả hơn. Điều này trở nên đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi, vì các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khả năng sản xuất oxit nitric giảm đi theo tuổi, kèm theo sự biến đổi năng lượng và hoạt động của nơron trong não. Trong một nghiên cứu, khi 14 người cao tuổi (độ tuổi trung bình 74) thực hiện chế độ ăn giàu chất nitrate, trong đó bao gồm nước ép từ củ dền, trong vòng 2 ngày, họ đã trải qua sự tăng lên trong lưu lượng máu chảy vào thùy trán não so với khi ăn một chế độ ăn ít nitrate. Điều này thể hiện rằng việc bổ sung chất nitrate từ củ dền có thể có lợi ích đặc biệt đối với cải thiện lưu lượng máu đến não ở người cao tuổi.2.6 Hạn chế táo bón
Mỗi củ dền cung cấp khoảng 2-3% chất xơ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự cải thiện và tăng cường sức khỏe của hệ tiêu hóa. Việc thường xuyên tiêu thụ củ dền hoặc uống nước ép từ củ dền không chỉ giúp giảm tình trạng táo bón mà còn hỗ trợ ngăn chặn các vấn đề như bệnh viêm ruột (IBS) và viêm túi thừa. Bổ sung thêm thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn, như củ dền, không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư ruột kết, bệnh tim và tiểu đường loại 2, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể của đường ruột và hệ tiêu hóa.2.7 Giảm cân hiệu quả
Củ dền là nguồn thực phẩm ít calo và chất béo, nhưng lại chứa hàm lượng nước cao, giúp cân bằng năng lượng một cách hiệu quả. Sự thêm vào chế độ ăn các thực phẩm ít calo như củ dền có thể đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong quá trình giảm cân. Đặc biệt, củ dền cung cấp một lượng protein và chất xơ vừa phải, hai chất dinh dưỡng quan trọng để duy trì cân nặng khỏe mạnh. Tác dụng giảm cân của củ dền cũng xuất phát từ hàm lượng chất xơ mà nó chứa. Chất xơ trong củ dền có khả năng giảm cảm giác thèm ăn, đóng vai trò quan trọng trong quá trình kiểm soát lượng thức ăn tiêu thụ.2.8 Hỗ trợ gan khỏe mạnh
Chức năng chính của gan là làm sạch máu và thực hiện quá trình “giải độc” để loại bỏ các chất độc hại khỏi cơ thể. Để hỗ trợ gan và giảm gánh nặng cho nó, bạn có thể tích hợp vào chế độ ăn những món được chế biến từ củ dền. Nghiên cứu thực hiện vào năm 2019 đã chỉ ra rằng betaine, một loại axit amin có trong củ dền, có tác dụng bảo vệ gan đặc biệt hiệu quả ở những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không phải do rượu. Đánh giá toàn diện được tiến hành vào năm 2021 cũng cung cấp bằng chứng vững chắc về tác dụng có lợi của betaine, bao gồm khả năng bảo vệ gan chống lại các bệnh liên quan đến gan và các bệnh khác.Thêm vào chế độ ăn các món từ củ dền có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe gan.3. Những lưu ý khi sử dụng củ dền bạn cần biết
Củ dền mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làn da, tuy nhiên, sử dụng không đúng cách có thể gây hại. Đặc biệt, củ dền chứa nhiều oxalat, có thể gây hình thành sỏi thận nếu tiêu thụ lượng lớn. Dành cho những người khỏe mạnh, oxalat thường không tạo ra vấn đề, nhưng nếu bạn có rủi ro về sỏi thận hoặc mắc các vấn đề liên quan, nên hạn chế việc tiêu thụ nước ép củ dền. Cần lưu ý rằng củ dền không nên được kết hợp với sữa, vì sự phối hợp này có thể gây ngộ độc thực phẩm. Đừng quá chú trọng vào hương vị ngọt ngào của sữa mà kết hợp với nước ép củ dền. Đối với những người sử dụng thuốc điều trị huyết áp hoặc có vấn đề về huyết áp thấp, cần cân nhắc khi tiêu thụ nước ép củ dền. Lượng lớn củ dền có thể gây giảm huyết áp đột ngột, có thể đe dọa tính mạng.4. Củ dền nấu món gì ngon?
4.1 Canh củ dền đỏ nấu sườn non
Củ dền là nguồn vitamin A, B1, B2 và có tác dụng bổ máu. Món canh sườn non nấu củ dền đỏ kết hợp với các loại củ khác là một lựa chọn tuyệt vời để tăng cường sức khỏe và nâng cao hương vị cho bữa ăn gia đình trong những ngày mệt mỏi. Nguyên Liệu:- 1 củ dền đỏ
- 1 củ cà rốt
- 1 củ khoai tây
- 100g sườn non
- 1 tép tỏi, hành củ, hành lá
- Gia vị: tiêu, muối, nước mắm, hạt nêm…
- Rửa sạch củ dền, cà rốt, và khoai tây, gọt vỏ, sau đó cắt thành miếng nhỏ vừa ăn.
- Rửa sạch sườn non, chặt thành miếng nhỏ vừa ăn, sau đó ướp với tiêu, muối, nước mắm, hạt nêm, và tỏi băm để thấm gia vị.
- Làm nóng nồi trên bếp với một ít dầu ăn. Cho hành củ cắt nhỏ vào nồi, đảo cho thơm và hơi vàng, sau đó thêm tỏi. Khi tỏi gần vàng, thêm sườn non và đảo cho thịt săn lại.
- Khi thịt sườn non đã săn lại, thêm đủ lượng nước vào nồi và đun sôi.
- Khi nước đã sôi, thêm củ dền và cà rốt vào. Khi củ dền và cà rốt đã mềm, thêm khoai tây và nấu đến khi các loại củ chín đều. Nêm lại gia vị cho vừa miệng và tắt bếp.
- Múc canh sườn non nấu củ dền ra tô, rắc hành lá cắt nhỏ lên trên và thưởng thức ngay.
>> Xem thêm: 85% bà nội trợ chưa biết SƯỜN BÒ LÀM MÓN gì ngon?
4.2 Salad củ dền
Trong ẩm thực Việt Nam, salad vẫn là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của nhiều gia đình. Đối với những người có nhu cầu giảm cân hoặc đang đối mặt với vấn đề máu nhiễm mỡ, salad củ dền là một sự lựa chọn lành mạnh và hấp dẫn. Bạn có thể tận hưởng một phần salad củ dền nhẹ nhàng, kết hợp với các món mặn trong bữa ăn hoặc sau đó. Nguyên Liệu:- 150g củ dền
- 200g tôm
- 50g cà chua bi
- 150g cà rốt
- 1 nhánh hành lá
- 10g xà lách xoắn
- Giấm
- Dầu oliu
- Mù tạt vàng
- Tỏi băm
- Gia vị: hạt nêm, muối, mì chính, tiêu…
- Gọt vỏ và luộc chín củ dền, sau đó thái thành que. Tôm rửa sạch, hấp chín, bóc vỏ, loại bỏ đầu và chỉ đen. Cà chua bi thái làm đôi. Xà lách xoắn rửa sạch và để ráo. Hành lá tước sợi.
- Hòa giấm với mù tạt vàng, đường, muối, hạt nêm, dầu oliu và tỏi băm để tạo thành sốt.
- Cho củ dền và cà rốt vào tô, rưới sốt lên và trộn đều. Sau đó, thêm tôm và khuấy đều trong khoảng 3 phút, cuối cùng thêm cà chua.
- Đặt salad lên đĩa và phục vụ kèm theo xà lách. Trang trí với hành lá tước sợi và để nước trộn ngấm đậm trong khoảng 15 phút trước khi thưởng thức.
- Bạn cũng có thể nhanh chóng hấp củ dền bằng cách đặt chúng trong lò vi sóng. Rửa sạch củ dền, thêm nước đến mức ngập củ, đặt vào lò vi sóng trong khoảng 16 phút, sau đó để củ dền trong khoảng 5 phút, sau cùng lấy ra, lột vỏ và thái thành que.
4.3 Nước ép củ dền
Sau bữa ăn chính trong ngày và khi bạn đã đảm bảo nạp đủ năng lượng cần thiết cho cơ thể, việc bổ sung nước ép củ dền vào thực đơn cuối bữa ăn có thể mang lại nhiều lợi ích. Loại nước ép này được biết đến với khả năng hỗ trợ giảm cân, cải thiện làn da, và có tác dụng tích cực đối với huyết áp. Tuy nhiên, vì nước ép củ dền có hương vị mạnh mẽ, bạn cần hạn chế lượng tiêu thụ, đặc biệt là nếu cơ thể bạn chưa quen với nó. Dưới đây là cách để bạn giảm thiểu một số tác hại có thể liên quan đến việc tiêu thụ nước ép củ dền. Nguyên Liệu:- 1/2 củ dền cỡ vừa
- 1 quả cam không hạt
- 2 củ cà rốt
- Gọt vỏ củ dền (nếu là hữu cơ có thể rửa sạch để giữ nguyên vỏ), sau đó cắt thành miếng vừa cho máy ép.
- Chọn loại cam vàng không hạt, nếu sử dụng cam xanh có hạt, vắt riêng nước cam và nên uống ngay vì nước ép sẽ trở nên đắng sau khoảng 15–20 phút.
- Gọt vỏ cà rốt và cắt thành thanh dài (nếu là hữu cơ có thể rửa sạch và sử dụng cả vỏ).
- Đặt tất cả nguyên liệu xen kẽ trong máy ép. Khi uống, rót ra ly có đá và thưởng thức ngay.
Qua những thông tin được chia sẻ, Kinggroup hy vọng đã giúp bạn một phần nào đó hiểu rõ hơn về lợi ích của củ dền đối với sức khỏe. Củ dền mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, tuy nhiên, quan trọng nhất là việc sử dụng nó đúng cách. Đặc biệt, nếu bạn đang phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe như sỏi thận, việc thảo luận thêm với bác sĩ trước khi tích hợp củ dền vào chế độ dinh dưỡng là điều quan trọng. Điều này giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả của liệu pháp dinh dưỡng của bạn.>> Xem thêm: 6 cách làm nước ép bưởi giảm cân cho các cô nàng mũm mĩm